در زمان داریوش سوم، اسکندر با سپاهی بسیار قوی، آموزش دیده و تشنه قتل و غارت به ایران تاخت. اسکندر در سه نبرد (گرانیکوس، ایسوس و گوگمل( سپاه هخامنشی را شکست داد و پس از آن، شوش، یکی از پایتخت های هخامنشیان را تسخیر کرد. با وجود دلاوری و رشادت آریوبرزن، سردار شجاع ایرانی، سپاهیان مقدونی و یونانی به تخت جمشید رسیدند و مشهور است که به دستور اسکندر این شهر به آتش کشیده شد. داریوش سوم که از برابر اسکندر گریخته بود در نزدیک دامغان کنونی به قتل رسید.
اما میراث و یادگارهای هخامنشیان در آیین کشورداری و فنون سیاست، شیوه های عمرانی، اقتصادی و تجاری، ساخت بناهای باشکوه، ابداع هنرهای جهانی و مداراجویی فرهنگی و دینی در تاریخ ایران و جهان فراموش نشد. هخامنشیان، ایران را به نخستین حکومت بزرگ جهانی تبدیل کردند. به واسطه تدبیر و سیاست شاهان هخامنشی بود که ایرانیان به تأثیرگذارترین مردم در جهان متمدن و شناخته شده آن روزگار تبدیل شدند.
نکته
1) عامل زمینه ساز اتحاد قبایل پراکنده مادی و تأسیس حکومت مادی حملات و غارتگری های آشور بود.
2) دلیل اهمیت فتح بابِل برای حکومت تازه تأسیس هخامنشی ثروت زیاد و آبادانی آن شهر بود.
3) دلیل اهمیت زیاد نقش داریوش در تاریخ ایران برای مورخان اقدامات و اصلاحات بسیاری بود که در امور گوناگون انجام داد.